हवन, पूजन आणि द’ फनविधीसारख्या अ’शुभ कामांसाठी आम्ही बर्‍याचदा लाकूड जाळण्यासाठी वापरतो. पण कधीतरी तुम्ही कधी बांबूच्या लाकडाला जाळताना पाहिले आहे का?

भारतीय संस्कृती, परंपरा आणि धा ‘ र्मिक महत्त्वानुसार ‘बांबूची लाकडे जाळणे आपल्या शास्त्रात निषिद्ध मानले जाते. चला त्याच्याशी सं’ बंधित मान्यता आणि परंपरा जाणून घेऊया…

बांबू तिरडी साठी का वापरला जातो –

हिं’ दु ध’ र्मात आम्ही बांबूच्या लाकडाचा उपयोग अर्थिसाठी किंवा तिरडीसाठी करतात. पण तो चि’ तेमध्ये जाळत नाही.

हिं’ दू ध’ र्मा ‘नुसार बांबू जाळल्यामुळे पितृ दो’ ष उद्भवतात, तर जन्माच्या वेळी आई व बाळाला जोडणारी नाळसुद्धा बांबूच्या झाडाच्या मध्यभागी पुरविली जाते जेणेकरून वंश कायम वाढता राहील.

वैज्ञानिक कारण –

बांबूमध्ये शिसे व हेवी धातू मुबलक प्रमाणात आढळतात. लेड जळल्यानंतर लेड ऑक्साईड मध्ये रुपांतरीत होते जे एक धो’ का’ दायक न्युरो टॉक्सिक आहेत.

भारी धातू देखील जळल्यानंतर ऑक्साईड तयार करते. परंतु शास्त्रामध्ये निषिद्ध असलेल्या बांबूच्या लाकडाला चि’ तेमध्ये जाळणं वर्ज्य आहे.

कर्करोग किंवा मेंदूचा झटका-

बांबूचा वापर नि’ षिद्ध मानला जातो, परंतु तरीही धूप अगरबत्तीमध्ये तो वापरला जातो, जे अजिबात योग्य नाही. त्याचा आरोग्यावर विपरीत प’ रिणाम होतो.

अगरबत्ती मध्ये फेथलेट नावाच्या विशिष्ट रसायनाचा उपयोग केला जातो. जो उदबत्तीच्या जाळण्याने तयार होणार्‍या सुगंधात होतो.

हे फेथलेट ॲसिडचे एक इस्टरआहे जो श्वासोच्छवासांसह श’ रीरात प्रवेश करतो, अशा प्रकारे अगरबत्तीचा तथाकथित सुगंध श्वासोच्छ्वास श’ रीरात न्यूरोटॉक्सिक आणि हेपेटाटॉक्सिक वाहून नेतो.

त्याची केवळ उपस्थिती कर्करोग किंवा मेंदूवर आ’ घात करु शकते. यकृत नष्ट करण्यासाठी अल्प प्रमाणात हेप्टो-टॉक्सिट वि’ ष पुरेसे आहे.

शा’ स्त्रवचनांमध्ये अगरबत्तीचा उल्लेखही नाही –

शा’ स्त्रात पूजन विधानात कोठेही उदबत्तीचा उल्लेख नाही. धूप आरतीचं वर्णण सर्वत्र लिहिलेले आहे. प्रत्येक ठिकाणी धूप, दीप, नैवेद्य यांचे वर्णन आहे.

असे मानले जाते की भारतामध्ये इस्लामच्या आगमनाने उदबत्तीचा वापर सुरू झाला. तेव्हा पासून मुसलमान लोक त्यांच्या मजारांमध्ये धूप जाळतात.