नीतिशास्त्रतज्ञ आचार्य चाणक्य यांनी मानवी आयुष्याशी संबंधित अनेक महत्त्वाच्या गोष्टी आपल्या नीतिशास्त्रातून सांगितल्या आहेत. त्यांची धोरणं आजही तर्कसंगत आहेत. जर आपण आयुष्यात त्यांच्या धोरणांचं अनुसरण केले तर आपण कधीही जीवनात अयशस्वी होणार नाही. चाणक्य यांच्या धोरणांमुळेच चंद्रगुप्त मौर्य एक महान शासक बनले.
त्यांच्यासारखे बरेच लोक होते ज्यांनी राज्याचा कारभार हाताळला आणि त्यांच्या धोरणांशिवाय कोणतेही पाऊल उचलले नाही. तथापि, आजच्या काळात लोकांकडे या सर्व रहस्यमयी गोष्टींसाठी वेळ नसतो किंवा त्यांना त्याबद्दल विचार करण्याची इच्छा नसते. परंतु, त्यांना हे समजत नाही की जीवनातील वास्तविक सत्य त्यांच्या धोरणांमध्ये समाविष्ट आहे, जेणेकरुन ते आपल्या आयुष्यात ते वापरु शकतील. यशस्वी होऊ शकते.
आचार्य चाणक्य यांनी आपल्या नीति संग्रहातील एका श्लोकात अशा 8 प्रकारच्या व्यक्तिंचं वर्णन केले आहे, ज्यांच्यावर इतर कोणत्याही व्यक्तीच्या दु:खाचा काहीही परिणाम होत नाही.
राजा वेश्या यमो ह्यग्निस्तकरो बालयाचको।
पर दु:खं न जानन्ति अष्टमो ग्रामकंटका:।।
- चाणक्य हे या श्लोकाद्वारे असे म्हणतात की राजा अर्थात शासन व्यवस्थेला कुठल्याही व्यक्तीच्या दु:खाने कुठलाही फरक पडत नसतो. कारण ते कायद्याच्या नियमांनी बांधलेले असतात आणि त्यांच्यापुढे दुःख आणि भावना यांची किंमत शून्य असते तथापि त्यांच्या कडून यां सर्व गोष्टींकडे दुर्लक्ष केले जाते.
- चाणक्य यांच्या म्हणण्यानुसार, वेश्येला फक्त तिच्या कामाशी घेणंदेणं असते, तिला या गोष्टींपासून कधीही फरक पडत नाही की दुसरी व्यक्ती किती दुःखी आहे किंवा ती किती त्रासात आहे.
- यमराजांविषयी चाणक्य म्हणतात की लोकांच्या दु:खाचा यमराजांवरही काही परिणाम होत नाही. वेळ येताच ते त्यांचे प्राण घेतात. जर त्यांनी प्रत्येकाचे दुःख समजून घेतले तर कोणीही मरणार नाही.
- अग्निचा मानवी दु:खाशी काही संबंध नसतो, तिला फक्त सर्व काही जाळून राख करायचं असतं. तिला कुणाच्याही दु:खाने कधीही फरक पडत नाही.
- चोरांना कुणाचाही त्रास समजत नाही. त्या चोरीपासून कुणाला कितीही त्रास होणार आहे याच्याशी काहीही घेणं देणं नसतं. तरी चोर जे काही करायला आलेला असतो ते केल्याशिवाय तो परत जात नाही.
- मुलांना त्यांच्या बालिश पणामुळे कुणाचाही त्रास किंवा त्यांच्या दु:खाचा अर्थ कळत नाही. ते बुद्धीने अपरिपक्व असतात आणि म्हणूनच त्यांना कुणाच्या भावना कधीच समजत नाहीत.
- भिक्षु म्हणजेच भिक्षा मागणारेसुद्धा समोरचा माणूस कितीही दु:खी असला तरीही त्याला फरक पडत नाही. तो ज्यासाठी आला आहे तेच तो करतो.
- ग्रामकंटक म्हणजेच गावातील लोकांना त्रास देणाऱ्या लोकांवर कुणाच्याही दु:खाचा परिणाम होत नाही. ते कोणत्याही प्रकारे लोकांना त्रास देतात.
