स्वागत आहे तुमचं आपल्या मराठमोळ्या पेजवर…
माघ वद्य 1, शके 1380, इ.स. 1458 मध्ये श्री शैल्य यात्रेनिमित्त नरसिंह सरस्वती कर्दळीच्या जंगलात अंतर्धान पावल्या. या जंगलात ते तीनशे वर्षे खोल समाधीत होते. मग मुंग्यांनी त्याच्या आकाशी शरीराभोवती एक भयंकर बांबी तयार केली. एके दिवशी त्या जंगलात एका लाकूडतोड्याची कुऱ्हाड चुकून बांबीवर पडली आणि श्री स्वामी बांबीच्या बाहेर आले. ते प्रथम काशीमधे प्रकट झाले.
पुढे कोलकात्यात गेल्यावर कालीमातेचे दर्शन झाले. यानंतर गंगेच्या काठावरून अनेक ठिकाणी फिरून ते गोदावरीच्या काठावर आले. तेथून ते हैदराबादमार्गे बारा वर्षे मंगळवेढा या ठिकाणी राहिले. त्यानंतर पंढरपूर, मोहोळ, सोलापूर मार्गे अक्कलकोट येथे आले. तेथे त्यांचे वास्तव्य शेवटपर्यंत होते.
दत्त संप्रदायात श्रीपाद श्रीवल्लभ आणि नरसिंह सरस्वती हे दत्तात्रेयांचे पहिले आणि दुसरे अवतार मानले जातात. श्री स्वामी समर्थ हे एकमेव नृसिंह सरस्वती म्हणजेच दत्तावतार आहेत.
अक्कलकोटचे परब्रह्म श्रीस्वामी समर्थ आपल्या भक्तांना रक्षणाचे वचन देत असत, ‘भिऊ नकोस, मी तुझ्या पाठीशी आहे.’ हे आजही भक्तांना जाणवते. श्री स्वामी समर्थ अक्कलकोट खंडोबाच्या मंदिरात 1856 मध्ये दिसू लागले. त्यांनी अनेक चमत्कार केले. जनजागृतीचे काम केले.
‘जो अनन्यभावाने माझे चिंतन करेल, माझे मनन करेल, त्या अनन्य भावनेचे सार समजून माझी सेवा करील, माझी नित्य उपासना करणाऱ्या माझ्या प्रिय भक्तांसाठी मी सर्व प्रकारे योगक्षम करीन,’ अशी ग्वाही त्यांनी भक्तांना दिली.
स्वामी समर्थ क्षणार्धात अदृश्य झाले आणि अचानक प्रकट सुद्धा झाले. स्वामी गिरनार पर्वतावर अंतर्धान पावले आणि पुढच्याच क्षणी अंबेजोगाईत प्रकटले. हरिद्वारपासून काठेवाडच्या राहत्या भागात असलेला नारायण सरोवर सहजासनच्या मध्यभागी बसलेले असलेले ते दिसले. त्यानंतर पंढरपूरच्या भीमा नदीच्या पुरात त्यांना चालताना भाविकांनी पाहिले.
मंगळवेढा येथे स्वामीजींनी बसप्पाचे दारिद्र्य नष्ट केले. त्यांच्यासाठी त्यांनी साप सोन्याचे केले. त्या गावातील बाबाजी भट नावाच्या ब्राह्मण गृहस्थाची कोरडी विहीर पाण्याने भरली होती. पंडित नावाच्या आंधळ्या ब्राह्मणाच्या डोळ्यात प्रकाश आणला.
स्वामी समर्थांनी हे सर्व चमत्कार लोकांमध्ये भक्तीमार्गाची जाणीव करून देण्यासाठी दाखवले. संत हे लोकांच्या कल्याणासाठी, लोकांच्या भावनेसाठी आणि लोकांच्या आध्यात्मिक आणि आध्यात्मिक ऐश्वर्यासाठी आणि इतरांच्या आनंदासाठी असतात.
स्वामी समर्थांनी समाजातील दुष्ट प्रवृत्ती नष्ट करून खऱ्या विचारांची पुनर्स्थापना केली. त्यांनी दुःखी आणि पीडित लोकांवर आशीर्वादांचा वर्षाव केला. इच्छूक भक्तांनी सदैव त्यांचे स्मरन करावे असा अनुभव देऊन प्रेमाच्या बंधनातून त्यांना अंगीकारले. स्वामी समर्थांच्या दृष्टीने गरीब-श्रीमंत सर्व सारखेच होते.
साधी आणि निरागस भक्ती त्यांना खूप आवडली. त्यांच्या मनात सामान्य लोकांबद्दल खूप प्रेम होते. स्वामी समर्थ अतिशय तेजस्वी होते. त्यांच्या चेहऱ्यावर सूर्याचे तेजस्वी तेज होते. त्यांच्या डोळ्यात अतुलनीय करुणा होती. भक्तांवर येणारा त्रास ते दूर करत असे.
एकदा अक्कलकोटचे महाराज मालोजीराजे स्वामी समर्थांच्या दर्शनासाठी हत्तीवर बसून आले होते. स्वामी समर्थांच्या चरणी डोके ठेवताच स्वामीजींनी मालोजीराजे यांच्या गालावर चापट मारली आणि म्हणाले, तुझे मोठेपण हे तुझ्या घरी, त्याचे इथे काय काम आहे? असे अनेक राजे आम्ही घडवतो. तेव्हापासून मालोजीराजे स्वामी समर्थांच्या दर्शनासाठी पायी येत असत.
अक्कलकोट संस्थानचे मानकरी सरदार तात्या भोसलेजी यांना संस्थानचा कंटाळा आला, तेव्हा त्यांनी स्वामी समर्थांच्या चरणी राहून भक्तिभावाने सेवा करण्यास सुरुवात केली. एकदा ते स्वामी समर्थांच्या जवळ बसले होते तेव्हा स्वामीजी तात्या भोसलेजींना म्हणाले, ‘तुमचे नाव आले आहे.’तात्या भोसलेजींनी स्वामी समर्थांना प्रार्थना केली, ‘मला तुमची आणखी सेवा करायची आहे! ‘तात्या भोसलेजींनी यमदूत कडे पाहिले आणि ते घाबरले.
आपल्या भक्ताची तळमळ पाहून स्वामी समर्थ यमदूत ला म्हणाले, ‘हा माझा भक्त आहे. त्याला हात लावू नका याच्या पलीकडे बसलेल्या बैलाला घेऊन जा!” त्यांनतर काही क्षणातच बैलाचा जीव गेला आणि तो जमिनीवर पडला.
श्री स्वामी समर्थ भक्तकाम कल्पद्रुम आहेत, भक्त काम म्हणजे कामधेनु, चिंतामणी. त्यांच्या हृदयात करुणेचा सागर आहे. त्यांना आवाज द्या, ते सदैव तुमच्यासोबत आहेत. स्वामी समर्थ आपल्या भक्तांच्या कल्याणासाठी सदैव जागृत राहतात आणि त्यांना भयंकर संकटातून मुक्त करतात.
अक्कलकोटमध्ये मोरोबा कुलकर्णी नावाचे एक स्वामीभक्त राहत होते. श्री स्वामी समर्थ आपल्या सेवकांसह त्यांच्या अंगणात झोपले. मोरोबाच्या पत्नीला रात्री अचानक पोटात दुखू लागले. तिला त्यामुळे असह्य वेदना होऊ लागल्या होत्या. आणि ती विहिरीत उडी मरण्यासाठी बाहेर आली.
स्वामी समर्थ ताबडतोब जागे झाले आणि सेवकांना म्हणाले, ‘अहो, विहिरीत कोण जीव देत आहे ते पहा. त्याला माझ्याकडे आणा! त्यानंतर त्यांना मोरोबा ची पत्नी विहिरीत उडी मारणार असल्याचे दिसले आणि ते तिला घेऊन स्वामी समर्थांसमोर आले. स्वामीजींनी त्याच्याकडे प्रेमळपणे पाहिले. आणि त्यांच्या एका दृष्टीने तिची पोटदुखी संपली.
स्वामी समर्थ त्यांच्या भक्तांना स्वतःचे रूप आणि त्यांच्या भक्तांच्या इच्छित दैवताच्या रूपात दिसले याची माहिती अनेक कथांमधून मिळते. द्वारकापुरीत सूरदास नावाचा कृष्णाचा एक महान भक्त राहत होता. सूरदास यांचा जन्म झाला तेव्हापासून ते अंध होते. श्रीकृष्णाच्या सगुण देहाचे दर्शन व्हावे ही त्यांची मोठी इच्छा होती.
स्वामी समर्थांनी सूरदासांच्या आश्रमात जाऊन उभे राहून सूरदासांना आवाज दिला आणि म्हणाले, तू कोणाच्या नावाने हाक मारत आहेस ते बघ, मी तुमच्या दारात उभा आहे. सूरदास, जरा बघ, असे म्हणत समर्थांनी त्याच्या दोन्ही डोळ्यांना स्पर्श केला.
तेव्हा सूरदासांना दिव्यदृष्टी प्राप्त झाली आणि शंख, चक्र आणि गदा धारण केलेले श्रीकृष्णाचे सगुण रूप पाहू लागले. सूरदास स्तब्ध झाले. काही काळानंतर जेव्हा ते शुद्धीवर आले तेव्हा स्वामी समर्थांनी त्यांना त्यांचे वास्तविक रूप दाखवले.
सूरदास भावुक झाले आणि स्वामी समर्थांना म्हणाले, ‘तुम्ही मला दिव्य दृष्टी दिली आहे. आता मला या जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यातून मुक्त कर!’ स्वामी समर्थांनी सूरदासांना आशीर्वाद दिला, ‘तू ब्रह्मज्ञानी होशील!’
ठिकठिकाणी स्वामी समर्थांचे असंख्य भक्त आहेत. स्वामी समर्थांनी 1878 मध्ये अक्कलकोट येथे देहत्याग केला असला तरी देखील, ‘मी गेलो नाही, मी सदैव तुमच्या पाठीशी आहे’ हे त्यांचे शब्द आजही शेकडो भक्तांचा आधार आहेत.
टिप – मित्रांनो, आमच्या पेजचा उद्देश कोणत्याही प्रकारची अंध श्रद्धा पसरवणे हा नाही, फक्त भारतीय समाजाने स्वीकारलेल्या कथा आणि पद्धती तुमच्यापर्यंत पोहोचवल्या जातात. आमचे पेज कोणत्याही प्रकारची अंध श्रद्धा भडकवत नाही. येथील लेख केवळ माहिती च्या उद्देशाने सादर केले आहेत. कृपया त्यांचा अंधश्रद्धेचा एक प्रकार म्हणून वापर करू नका.
तर मित्रांनो तुमच्या टिप्पण्यांद्वारे तुम्हाला आणखी काय वाचायला आवडेल ते आम्हाला कळवा. कारण तुमची एक टिप्पणी आमची प्रेरणा वाढवते. मित्रांनो, जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर आपल्या ह्या पेजशी कनेक्टेड राहा, तसेच आपल्या मित्र आणि परिवारापर्यंत ही माहिती पाठवा. अशा नवनवीन माहितीसाठी आपल्या पेजशी कनेक्टेड रहा, धन्यवाद.!!