पुरुषांमध्ये, 90 % इंफर्टीलिटी ची स’मस्या प्रामुख्याने शुक्राणूंची संख्या, किंवा शु क्रा णूं ची घटलेली गुणवत्ता किंवा दोन्हीमुळे होते. अनियमित जीवनशैली, ताणतणाव, अ-संतुलित आहार व्यतिरिक्त शु क्रा णूं ची संख्या कमी होण्याची इतरही अनेक कारणे आहेत. आपल्या रोजच्या काही सवयी आपल्या शु क्रा णू च्या आ-रोग्यासही हा-नी पोहचवतात आणि आपल्याला हे देखील माहित नसते. जर शु क्रा णूं ना तुम्हाला नि-रो-गी ठेवायचे असतील तर या सवयी लगेच बदला.

• 1. मोबाइल नेहमी खिशात ठेवत असाल तर – शर्टच्या खिशात मोबाइल ठेवल्यामुळे हृदयरोग होण्याचा धोका आपण ऐकला असेल, पण पँटच्या खिशात मोबाइल ठेवणे आपल्यासाठीही धोकादायक ठरू शकते. मोबाइलचा थेट तुमच्या शु क्रा णू वर परिणाम होईल आणि शु क्रा णूं ची संख्या कमी होऊ लागेल. संशोधनानुसार मोबाईलचे रेडिएशन इतके जास्त आहे की जर दररोज पॅन्टच्या खिशात मोबाइल ठेवला तर प्रत्येक महिन्यात तुमची शु क्रा णूं ची संख्या 9 टक्क्यांनी कमी होऊ शकते. जर शु क्रा णू तुम्हाला निरोगी ठेवायचे असतील तर खिशात मोबाइल न ठेवणे चांगले.
• 2. थंड पेयाची सवय – जर आपल्याला कोल्ड ड्रिंक्स किंवा मिश्रित पेय पिण्याची सवय असेल तर ताबडतोब ती बदला, कारण याचा प-रिणाम थेट आपल्या शु क्रा णूं च्या संख्येवर देखील होतो. कार्बोनेटेड पेयांमध्ये साखरेचे प्रमाण खूप जास्त आहे. दररोज ते पिणे किंवा जास्त प्रमाणात खाणे शु क्रा णूं च्या निर्मितीची प्रक्रिया कमी करते.
• 3. मांडीवर लॅपटॉप घेऊन काम करणे – जर आपण देखील नियमित लॅपटॉप आपल्या मांडीवर ठेवून काम केले तर शु क्रा णूं वर आणि आ-रोग्यासाठीही चांगले नाही. लॅपटॉपमधून बाहेर पडणारी उष्णता अं ड कोषांचे तापमान वाढवू शकते. अं ड कोषांचे तापमान सामान्यत: 2 डिग्री असते, परंतु लॅपटॉप आपल्या मांडीवर ठेवल्याने हे तापमान वाढते, ज्यामुळे आपल्या शु क्रा णूचे नु-कसान होते. बरेच दिवस असे केल्याने शु क्रा णूं ची संख्या कमी होते. म्हणून नेहमी टेबल किंवा पलंगावर लॅपटॉप ठेवून कार्य करा. जर आपल्याला लॅपटॉप लॅपवर काम करण्यास सोयीस्कर वाटत असेल तर अतिरिक्त काळजीसाठी लॅप पॅड वापरा आणि दरम्यान ब्रेक घ्या, जेणेकरून उष्णता जास्त नसेल.

• 4 घट्ट जीन्स, पँट किंवा अंडरवेअर घातल्यामुळे: जरी तुम्ही घट्ट जीन्स परिधान करून देखणे दिसत असाल तरी तुमच्या शु क्रा णूं साठी ते योग्य नाही. घट्ट कपडे घालण्यामुळे वृषणाचे तापमान वाढते ज्यामुळे शु क्रा णूं ची संख्या कमी होते. त्याचप्रमाणे घट्ट अं ड र वेअर घालणे टाळा. एका संशोधनात असे दिसून आले आहे की, पुरुष जे लोक सैल अं ड र वियर घालतात, त्यांच्या शु क्रा णूं ची गुणवत्ता घट्ट अं ड र वियर घालणार्‍या पुरुषांपेक्षा चांगली असते.
• 5. म द्य पान आणि धू म्र पान: आजच्या काळात, म द्य पान करणे आणि धू म्र पान करणे हे सामाजिक जीवनाचा एक भाग बनला आहे, परंतु म द्य पान किंवा धू म्र पान केल्याने श-रीरात त-णाव वाढणार्‍या हा र्मो न्स ची पातळी वाढते. यामुळे शु क्रा णूं ची संख्या कमी होते. ब्रिटीश मेडिकल जर्नलमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासानुसार, 5 युनिट अल्कोहोल पिणे केवळ पुरुषांच्या शु क्रा णूं च्या गुणवत्तेवरच प-रिणाम करू शकत नाही, परंतु यामुळे शु क्रा णूं ची संख्या देखील कमी होते. याव्यतिरिक्त, धू म्र पान डीएनएला देखील नु-कसान करते, जे शु क्रा णू उत्परिवर्तनांना प्रोत्साहन देते. म्हणून, शक्य असेल तेथे, धू म्र पान आणि म द्य पानांपासून दूर रहा.
• 6. तणाव – आजकालचे आयुष्य खूप त-णावग्रस्त झाले आहे. त-णावाचे श-रीरावर बरेच दु-ष्परि-णाम होतात. अनेक आ-रोग्यविषयक स-मस्येचे हेच कारण नाही तर त्याचा शु क्रा णूं वरही परिणाम होतो. सततच्या ता-णतणावामुळे श-रीराची हार्मोनल पातळी खराब होते. यामुळे श-रीराचे र क्त परिसंचरण देखील बिघडते, ज्यामुळे शु क्रा णूं ची संख्या कमी होत नाही तर शु क्रा णूं चे उत्पादन आणि शु क्रा णूं ची गुणवत्ता देखील प्रभावित होते.
• 7. पुरेशी झोप न घेणे – पुरेशी झोप न मिळाल्यामुळे आ-रोग्याच्या अनेक स-मस्या उद्भवू शकतात, हे शु क्रा णूं च्या दृष्टीने हानि कारक आहे. खरं तर, दररोज कमीतकमी 7 तास झोप न घेतल्यामुळे श-रीरात त-णाव वाढविणाऱ्या हा र्मो न्सचे प्रमाण वाढते. यामुळे श-रीरात र क्त परिसंचरण देखील गडबड होते. याचा परिणाम शु क्रा णूंच्या संख्येवर होतो.
• 8. व्यायामाचा अभाव आणि लठ्ठपणा: बीएमआयची उच्च पातळी शरीरात अनेक रोगांचा धोका वाढवते, परंतु त्याचा सुपीकता देखील प्रभावित करते. लठ्ठपणामुळे शरीरातील इस्ट्रोजेनची पातळी वाढते, ज्याचा शु क्रा णूं च्या उत्पादनावर थेट परिणाम होतो. शरीरातील चरबीच्या अतिरिक्त पातळीमुळे शरीराचे तापमान विशेषत: अं ड कोष क्षेत्राचे तापमान वाढते, ज्यामुळे शु क्रा णूं ची संख्या कमी होते.
• 9. गरम पाण्यात अंघोळ: जरी गरम आंघोळीने शरीराचा थकवा कमी होतो, तरीही त्याचा शु क्रा णूंच्या गणनेवर विपरीत परिणाम होतो. खरं तर, गरम आंघोळीमुळे शरीरासह अं ड कोषांचे तापमान वाढते, ज्यामुळे शु क्रा णूंची गुणवत्ता कमी होते आणि परिणामी शु क्रा णूंची संख्या देखील कमी होते. जर तुम्हाला तुमची प्रजनन क्षमता टिकवायची असेल तर दररोज गरम पाण्यात अंघोळ करणं टाळा.
• 10. सनस्क्रीन चा वापर: हे जाणून तुम्हाला आश्चर्य वाटेल, परंतु हे खरं आहे की सनस्क्रीनमध्ये असलेली रसायने आपल्या शु क्रा णूं च्या संख्येला हानी पोहोचवू शकतात. म्हणून सनस्क्रीन वापरताना काळजी घ्या. सनस्क्रीनमध्ये आढळणारी रसायने शु क्रा णूं ची संख्या 33% कमी करू शकतात. त्यामध्ये उपस्थित ऑक्टिनॉक्सेट संप्रेरक पातळीत बदल करतो, तर ऑक्सीबेन्झोन शु क्रा णूंचे उत्पादन कमी करते. म्हणून उन्हात कमी फिरणे चांगले आहे आणि जर आपण सनस्क्रीन लावत असाल तर उन्हातून परत आल्यावर लगेचच आपला चेहरा धुवा.
• आहारात सोयाचा समावेश करा
  हे खरं आहे की सोया शाकाहारी लोकांसाठी प्रोटीनचा चांगला स्रोत मानला जातो, परंतु हे देखील खरं आहे की सोया शरीरात मा दी हार्मोन्सच्या उत्पादनास प्रोत्साहन देते, ज्यामुळे पुरुष हार्मोन्स कमी होतात. यामुळे शु क्रा णूंचे नुकसान होते. हार्वर्ड स्कूल ऑफ पब्लिक हेल्थच्या संशोधनानुसार, आहारात अधिक सोया उत्पादनांचा समावेश केल्याने त्यामध्ये असलेल्या आयसोफ्लॅव्हन शु क्रा णूंची संख्या कमी होते. एका दिवसात सोयाची अर्धा सर्व्ह केल्यास शु क्रा णूचे नुकसान होण्याकरिताही या अभ्यासाने हे सिद्ध केले आहे. म्हणून, जर आपल्याला सुपीकपणा टिकवायचा असेल तर सोया दूध आणि टोफूचे प्रमाण कमी करा. जर तुम्हाला शु क्रा णूंची संख्या वाढवायची असेल तर हे आहारात या काही महत्त्वाच्या गोष्टींचा समावेश करा..
• डाळिंब: एका संशोधनानुसार डाळिंबाचा रस शु क्रा णूंची संख्या आणि शु क्रा णूं ची गुणवत्ता वाढवितो. दररोज एक ग्लास डाळिंबाचा रस पिल्याने पुरुषांची सुपीकता सुधारते.
• भोपळ्याचे बियाणे: भोपळ्याच्या बियांमध्ये असलेले झिंक आणि ओमेगा 3 फॅटी अॕसिड पुरुषांच्या अ व य वां मध्ये र-क्त परिसंचरण वेगवान करतात. दररोज मूठभर भोपळाचे बियाणे खाल्ल्याने टेस्टोस्टेरॉन आणि शु क्रा णूंची संख्या वाढण्यास मदत होते.
• केळी – केळी आणि व्हिटॅमिन बीमध्ये असलेल्या ब्रोमेलिन नावाच्या सजीवांच्या शरीरात निर्मार्ण होणारे द्रव्य पुरुषांची तग धरण्याची क्षमता, ऊर्जा आणि शु क्रा णूंची संख्या वाढवते. म्हणून दररोज सकाळी आणि संध्याकाळी केळी खा.
• अक्रोड _ दररोज मूठभर अक्रोड खाल्ल्याने शु क्रा णूंची संख्या सुधारते आणि तिची गुणवत्ता सुधारते. खरं तर, अक्रोडमध्ये ओमेगा 3 फॅटी सिड पुरुष अर्गोनमध्ये र क्त परिसंचरण वाढवतात, त्याचा परिणाम शु क्रा णूंवर दिसून येतो.
• अंडी आणि प्रथिने – आणि व्हिटॅमिन ई समृध्द अंडी खाल्ल्याने शु क्रा णूंचे आरोग्य चांगले होते आणि त्याची गुणवत्ताही सुधारते. न्याहारीमध्ये दररोज 2 अंडी समाविष्ट करण्याची खात्री करा.
• गाजर: गाजरमध्ये असलेले व्हिटॅमिन ए शु क्रा णूंचे उत्पादन सुधारते. गाजरचे सेवन केल्यास प्र ज न न क्षमता वाढते.